Xuất phát chậm, từng rơi vào “điểm nóng” thi công, tưởng chừng “vỡ trận” tiến độ, nhưng chưa đầy 8 tháng Ban QLDA đường HCM tiếp nhận triển khai, các dự án (DA) QL1 Bình Định lập kỳ tích, bứt phá thi công, cán đích ngoạn mục; Hòa nhịp khánh thành, thông xe cùng dịp với các DA QL1 Quảng Ngãi, Phú Yên…

Không phải ngẫu nhiên, kiểm tra toàn tuyến DA QL1 Bình Định trước ngày thông xe, lãnh đạo Ban QLDA đường HCM mới thở phào, chia sẻ: DA mang đến tất cả cung bậc cảm xúc: Trăn trở, lo lắng, để rồi vỡ òa thành niềm vui, hạnh phúc khó tả.

Chuyện chưa kể trước giờ thông xe

Còn nhớ sau ngày trực tiếp thị sát, phê bình toàn tuyến DA QL1 Bình Định mùng 3 Tết (ngày 21/2), Bộ trưởng Đinh La Thăng quyết định thay thế Ban QLDA, điều Ban QLDA đường HCM tiếp quản làm đại diện chủ đầu tư DA TPCP, cơ quan QLNN có thẩm quyền hai DA BOT. Bình Định trở thành “điểm nóng” QL1, tiến độ các DA BOT thực tế mới đạt dưới 20%, công địa ngổn ngang, năng lực, trình độ điều hành quản lý của các nhà đầu tư (NĐT), nhà thầu hạn chế…

Hình hài biết bao công trình giao thông trọng điểm, trong đủ hoàn cảnh gian khó, vất vả, nhưng ngày tiếp nhận DA QL1 Bình Định, lãnh đạo Ban QLDA đường HCM thực sự e ngại. Trực tiếp cùng Thứ trưởng Nguyễn Văn Thể thị sát toàn tuyến DA cuối tháng 2, lãnh đạo Ban QLDA đường HCM càng thêm “hoang mang và có phần… sợ”, nhìn rõ nguy cơ dự án không thể hoàn thành trong năm 2015. “Trữ lượng, chất lượng các mỏ đá quá thấp. Có đủ tiền, các DA này không thể hoàn thành kịp trong năm 2015 vì thiếu vật liệu”, ông Nguyễn Văn Huấn, Phó tổng giám đốc Ban QLDA đường HCM từng tiên lượng.

Hàng loạt cuộc họp của Đảng ủy, lãnh đạo Ban QLDA đường HCM tập trung, mổ xẻ, phân tích nguyên nhân đề xuất giải pháp hạ nhiệt “điểm nóng” QL1 Bình Định. Quyết tâm có thừa, nhưng áp lực hoàn thành dự án đúng thời hạn quá khó khăn, thậm chí “bất khả thi”. “Những ngày mới tiếp nhận, Ban QLDA đường HCM từng có ý định báo cáo Bộ trưởng xin rút dự án, không thể triển khai; Hay phải xác định tâm lý với từng cán bộ điều hành DA tập trung làm hết mình, hết trách nhiệm, nếu dự án vẫn “vỡ trận” sẵn sàng nhận các hình thức kiểm điểm, kỷ luật của Bộ”, ông Huấn lần đầu chia sẻ về những ngày mới vào “điểm nóng” QL1 Bình Định.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Thể kiểm tra, tháo gỡ “đường găng” thi công cầu vượt QL19 - Công trình cán đích ngoạn mục vào tháng 9/2015

Giải pháp mạnh hạ nhiệt "điểm nóng" 

Bắt tay triển khai, Ban QLDA đường HCM tăng cường ba Phó tổng giám đốc chuyên trách từng DA TPCP, BOT Bắc và Nam Bình Định - Phú Yên. Tổng giám đốc Lâm Văn Hoàng trực tiếp làm “tổng chỉ huy” điều hành, quản lý chung toàn DA. Hàng loạt cán bộ điều hành, kỹ thuật được huy động, xới xáo toàn bộ công trường, điều hành quản lý và tổ chức sản xuất thi công ngay trong điều kiện Ban QLDA đường HCM đang phải “dồn quân” cho DA đường HCM vào giai đoạn cao điểm thi công nước rút. Thứ trưởng Nguyễn Văn Thể cùng lãnh đạo Cục Quản lý xây dựng và chất lượng công trình giao thông (QLXD & CLCTGT, Bộ GTVT)… chỉ đạo quyết liệt, bám sát dự án, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc.

Theo ông Lê Thanh Bình, Phó tổng giám đốc Ban QLDA đường HCM, Ban yêu cầu NĐT kiện toàn tổ chức Công ty BOT, tìm chuyên gia có kinh nghiệm quản lý để thay thế lãnh đạo chủ chốt (Chủ tịch và tổng giám đốc công ty BOT). Thậm chí, ngoài việc làm tư vấn quản lý cho NĐT, Ban QLDA đường HCM còn cử cán bộ chủ chốt sang làm Tổng giám đốc giúp cho công ty BOT theo hướng “cầm tay chỉ việc’’… Rà soát toàn bộ tư vấn giám sát (TVGS), nhà thầu, cương quyết yêu cầu NĐT thay thế kịp thời các đơn vị yếu.

“Mổ xẻ” nút thắt tài chính của NĐT, đóng vốn chủ sở hữu chậm và nguy cơ không đạt, Ban QLDA đường HCM đôn đốc quyết liệt và đưa ra những chế tài phạt mạnh, mời NĐT khác mua lại. Đến cuối tháng 7, sau nhiều nỗ lực kiểm tra, rà soát, làm đầu mối giữa các bên: NĐT - nhà thầu - ngân hàng, Ban QLDA đường HCM kịp thời gỡ nút thắt thành công về dòng tiền DA. Ông Dương Hồ Minh, Phó tổng giám đốc Ban QLDA đường HCM (chuyên trách dự án BOT Nam Bình Định - Phú Yên) cho biết: Hàng loạt cơ chế riêng được Ban đề xuất “đặc cách” cho DA: Cơ chế ủy quyền cho Ban QLDA đường HCM thẩm định công tác duyệt dự toán chính thức để NĐT phê duyệt sớm. Chỉ khi duyệt dự toán chính thức cuối cùng mới thông qua Cục QLXD và CLCT; Đồng thời, yêu cầu ngân hàng và NĐT chuyển tiền cho các nhà thầu để chi tiêu đúng mục đích. “Nếu không có các giải pháp bức thiết này, chắc chắn rào cản căn cơ cho DA khó được xử lý, tiến độ khó được cải thiện”, ông Minh nhấn mạnh.

Vào guồng thi công, Ban chủ động tập kết nguồn vật liệu, buộc nhà thầu huy động dây chuyền sản xuất đá, trạm trộn BTN; Liên kết các mỏ đá quy mô lớn, chất lượng như mỏ đá Vạn Mỹ (Công ty CP504 - CIENCO 5)…; Lập, kiểm đếm tiến độ hàng ngày, hàng tuần với từng nhà thầu, gói thầu DA. Theo ông Huấn, trực tiếp Tổng giám đốc Ban QLDA đường HCM họp kiểm điểm hàng tuần với các bên: NĐT, nhà thầu, tư vấn, ngân hàng… Những gói thầu, nhà thầu yếu, “rớt tiến độ” bị cắt chuyển khối lượng, “thay máu” bằng những đơn vị mạnh tăng cường giải cứu tiến độ: Tổng công ty XDCTGT 4 (CIENCO 4), Công ty 68, Thuận Đức, Minh Thảo…

Bứt phá cán đích

Khó khăn, vướng mắc được lần lượt tháo gỡ, mở đường bứt phá tiến độ toàn tuyến DA. Ngay từ tháng 6, công trường vào cao điểm thi công, thảm BTN đại trà. Đầu tháng 8, Gói thầu số 2 (BOT Nam Bình Định - Phú Yên) của nhà đầu tư BOT Công ty CPĐT Kiến Hoàng tiên phong cán đích; Gói thầu số 11 (Km 1187+500 - Km 1192+700) liên danh nhà thầu Công ty TNHH Nhật Minh, Công ty TNHH XD Thuận Đức (Bình Định) về đích sớm nhất trên dự án TPCP… Các gói thầu thuộc DA Nam Bình Định - Phú Yên được kiểm soát tốt về tiến độ, chất lượng. Đáng kể, giữa tháng 9 nhà thầu Xí nghiệp cầu 17 - CIENCO 1 bứt phá ngoạn mục hoàn thành cơ bản cầu vượt QL19 tưởng chừng không thể hoàn thành kịp tiến độ; Nhà thầu Infrasol hợp long mẻ BTN polymer cuối cùng tại “đường găng” thi công khu vực đèo Cù Mông sau khi lập “kỷ lục” nhanh về thời gian cào bóc, tái chế; Hai Gói thầu 6, 7 của Công ty CP116 - CIENCO 1 nối nhịp cán đích ngày 28/9…

Ông Nguyễn Thanh Thanh, Tổng giám đốc Công ty BOT Nam Bình Định cho hay: NĐT đảm bảo tiến độ góp vốn sở hữu, dòng tiền cho các nhà thầu, đốc thúc tiến độ. Ngày 10/10, các phần việc của NĐT cơ bản hoàn thành.Theo ông Lê Văn Bé, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đầu tư Kiến Hoàng (nhà đầu tư dự án BOT Bình Định), công trường chuyển biến mạnh mẽ sau hàng loạt giải pháp mạnh của Ban QLDA đường HCM, Bộ GTVT. Tại dự án BOT Bắc Bình Định, nhà thầu Minh Thảo nỗ lực đảm bảo tiến độ, xử lý “đường găng” tuyến tránh Tam Quan… Ông Trần Như Dương, Tổng giám đốc Công ty BOT Bắc Bình Định cho biết: Dự án cán đích là nỗ lực không mệt mỏi của tất cả các chủ thể. Kỳ tích này không mấy ai dám nghĩ tới ở những ngày đầu triển khai.

Ngày 26/9, lần thứ hai thị sát toàn tuyến QL1 Bình Định kể từ sau ngày mùng 3 Tết Nguyên đán 2015 đến nay, Bộ trưởng Đinh La Thăng hài lòng, biểu dương tiến độ, chất lượng dự án. Lần này, Bộ trưởng Đinh La Thăng hầu như không phải xuống hiện trường các gói thầu để kiểm tra, chấn chỉnh. Chưa đầy hai tuần sau, toàn công trường chính thức hợp long tất cả các hạng mục BTN, cán đích toàn tuyến đảm bảo thông xe đúng hẹn.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Thể đánh giá: Với các dự án QL1 khác việc cán đích chỉ sau khoảng hai năm triển khai nhiều người đã ngạc nhiên. Riêng dự án QL1 Bình Định là nỗ lực rất đáng biểu dương ghi nhận bởi đặc thù DA gặp quá nhiều khó khăn. Trao đổi với Báo Giao thông, ông Dương Viết Roãn, Phó cục trưởng Cục QLXD & CLCTGT (Bộ GTVT) đánh giá, sự vào cuộc quyết liệt của các chủ thể đã đưa DA bứt phá cán đích. Đáng kể, không chỉ đảm bảo tiến độ mà cả chất lượng công trình.

Theo ông Nguyễn Văn Huấn, chạy đua tiến độ nhưng chất lượng toàn DA đặt lên hàng đầu. Ngoài việc tăng cường công tác giám sát của NĐT, nhà thầu, TVGS, Ban QLDA đường HCM đã thuê một số chuyên gia bên ngoài có nhiều kinh nghiệm về thiết kế, sản xuất và thi công BTN. “Đội 141” của Ban QLDA đường HCM hàng tháng đi kiểm tra chéo các bên, đánh giá chất lượng mặt đường… Nhờ đó đến nay, chất lượng DA đã cơ bản được kiểm soát, một số vị trí phát sinh hư hại cục bộ lớp BTN C19 được kịp thời xác định, đánh giá nguyên nhân và tiến hành xử lý triệt để. 

Báo giao thông