Các dự án giao thông có số dư lớn là nhờ rà soát và điều chỉnh phù hợp

Chiều 21/9, Thường vụ Quốc hội nghe báo cáo về phương án sử dụng vốn trái phiếu Chính phủ còn dư của các dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 1A và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên.

Thừa ủy quyền của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch & Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã báo cáo trước Thường vụ Quốc hội về phương án sử dụng vốn trái phiếu Chính phủ còn dư của các dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 1A và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên.

Theo báo cáo, tổng mức đầu tư cho dự án cải tạo, nâng cấp quốc lộ 1A và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên được bố trí theo Nghị quyết số 65 của Quốc hội và Quyết định của Thủ tướng Chính phủ là 64.294 tỷ đồng (trong đó vốn đã bố trí từ các nguồn khác đến hết năm 2013 là 2.614 tỷ đồng; kế hoạch vốn trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2014 - 2016 là 61.680 tỷ đồng).

Sau khi rà soát và điều chỉnh nhiều hạng mục, tổng số vốn trái phiếu Chính phủ còn dư là 14.259 tỷ đồng.

Nguyên nhân chính là do Bộ GTVT đã rà soát chênh lệch tổng nguồn vốn bố trí cho các dự án theo Nghị quyết số 65 và tổng mức đầu tư được duyệt (sau điều chỉnh), do không phải sử dụng vốn dự phòng trượt giá; điều chỉnh thiết kế phù hợp; biện pháp tổ chức thi công hợp lý; tiết kiệm 5% dự toán theo chỉ đạo của Thủ tướng nên tổng kinh phí dự kiến để thực hiện các dự án chỉ còn 50.035 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, việc rút ngắn thời gian, giải phóng mặt bằng sớm, đẩy nhanh tiến độ thi công cũng làm giảm mức đầu tư.

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Phùng Quốc Hiển đánh giá cao việc Chính phủ, Bộ GTVT đã rà soát tiêu chuẩn kỹ thuật, kiểm soát chi phí, chất lượng, đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng và thi công dự án nên đã tiết kiệm chi dự phòng dẫn tới dư nguồn vốn so với tổng vốn đã được bố trí.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng hoan nghênh và đánh giá cao việc lần đầu tiên thực hiện một dự án có dư, còn trước đó các dự án chỉ thấy vượt tổng mức đầu tư.

Trình Quốc hội xin ý kiến tại kỳ họp thứ 10

Trước một số ý kiến cho rằng sở dĩ dự án có số dư lớn như vậy là do việc lập dự án và tổng mức đầu tư chưa sát thực tế, giải trình thêm về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Hồng Trường khẳng định: “Điều quan trọng nhất là thời gian thực hiện dự án hoàn thành sớm hơn một năm, đồng thời dư ở khoản dự phòng phí, dự phòng trượt giá, công tác giải phóng mặt bằng sớm cũng góp phần làm giảm chi phí…Có số dư nêu trên là đều có lý do chính đáng chứ không phải dựng lên chi phí cao quá mà có”.

Thứ trưởng Bộ GTVT khẳng định, việc dự án có số dư lớn là nhờ sự rà soát và điều chỉnh phù hợp chứ
không phải do trước đó Bộ dựng lên chi phí quá cao

Về vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nhấn mạnh, riêng việc tiết giảm 5% chi phí xây lắp, chi phí tư vấn và chi phí khác rất đáng hoan nghênh, thể hiện bước đi táo bạo và đúng đắn của Bộ GTVT. Ngoài ra còn do một số khoản đã được điều chỉnh lại cho phù hợp, và cái quan trọng là các dự án này vẫn đảm bảo chất lượng. "Đây là một việc làm tốt”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh. 

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý cũng hoan nghênh việc Bộ GTVT đã có sự điều chỉnh phù hợp. Ông Lý cho rằng, việc sử dụng số dư này thế nào và thủ tục ra sao thì Ủy ban TVQH có thể quyết định được, vì QH đã thông qua Nghị quyết 65 về tổng vốn và mục đích đầu tư vào hai dự án, giờ sử dụng số dư ấy vẫn không ngoài mục đích và phạm vi của QL1A và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên.

Tuy nhiên, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Ksor Phước lại cho rằng tiền này phải minh bạch trước Quốc hội. “Nhu cầu hoàn thiện các dự án này còn nhiều, giờ còn dư hơn 14 nghìn tỷ, chúng ta nên sử dụng tiếp vào hai con đường này vì nhu cầu của nó vẫn còn, nhưng để đảm bảo tính minh bạch, TVQH không thể quyết luôn việc này mà phải trình ra Quốc hội cho ý kiến” – ông Phước nêu quan điểm.

Dự án cải tạo, nâng cấp QL1A và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên được đánh giá là dự án đầu tiên thực hiện có dư

Đồng tình với quan điểm trên, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Phùng Quốc Hiển cho biết có 1 nguyên tắc bất di bất dịch là trái phiếu Chính phủ chỉ chi cho các danh mục do Quốc hội quyết định. Trong khi đó phần lớn hạng mục như Chính phủ trình lại nằm ngoài danh mục đầu tư trái phiếu Chính phủ.

Về vấn đề trên, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cho rằng các danh mục nhỏ nếu nằm trong danh mục tổng thể dự án QL1A và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên thì vẫn thuộc các dự án trên. Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội đề nghị nếu không thống nhất được vấn đề này trong phiên họp Thường vụ Quốc hội thì để lại.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Nguyễn Thị Kim Ngân nói, Ủy ban TVQH tán thành cao việc sử dụng vốn dư cho việc hoàn thiện hai dự án này và các đường nối nhằm đảm bảo thông suốt  toàn tuyến, thực hiện đúng quy mô, chất lượng. Việc sử dụng nguồn vốn dư này phải hiệu quả. 

Phó Chủ tịch Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị Chính phủ chuẩn bị kỹ hơn việc giải trình để xin ý kiến Quốc hội tại kỳ họp thứ 10 tới đây.